Print this page

Besarkada bat, Iraide

14 Uztaila 2016 Written by 
in Iritzia
  • font size
Rate this item
(0 votes)

Duela zortzi bat urte, Zuzenbide zibila I irakasgaian, Erlantz nuen ikasleen zerrendan. Egun, Erlantz hura Iraide da. Beti sentitu da emakumezko, baina orain kanpo itxura eta izena ere aldatzeko hautua egin du. Etorkizunean etiketak ezabatu beharko baditugu ere, Iraide, egungo gizarte eta legerian, transexuala da. Jaio zenetik, Erregistro zibilak, bere sexu-organoen araberako klasifikazioan, gizonezkoa dela dio. Berak, aldiz, emakumea dela oso argi dauka.

Pertsona transexualengan disonantzia bat ematen da sexu-genero biologikoaren eta sexu-genero sentituaren artean. Ezagunak dira, mundu mailan, Mexikoko muxe-ak; Samoako fa’afafine-ak edota Indiako hijra-k. Mendetan zehar egon dira geure artean egun herrialde batzuetan hirugarren sexu gisa ezagunak diren pertsona transgeneroak. Oraindik ere, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) gaixotzat dituenak [Amerikako Psikiatria Elkarteak, behintzat, DSM-5aren bitartez gaixotasun izaera kendu berri dio transexualitateari]. Tamalez, aniztasuna aberastasunaren sinonimo ez den mundu honetan, pertsona hauen oinarrizko eskubideen urraketak etengabeak dira, prostituzio eta suizidio tasa onartezinekin.

Pertsona baten sexu-generoaren definizioa, jaiotzean begiekin antzeman daitezkeen kanpo sexu-organoez haratago doa. Ez da, muinean, kontzeptu biologiko hutsa. Batez ere, kontzeptu psikosoziala da, Europako Giza Eskubideen Auzitegiak 2002ko uztailaren 11ko epaietan adierazi zuenari jarraiki. Pertsonaren ezaugarri psikologikoak gailentzen dira bere izaera eraikitzeko prozesuan. Genero identitateak adierazten digu norberak sexu-generoa bere baitan eta sakonean nola bizi duen. Bere gorputzari dagozkion bizipen pertsonalak, sexualitatea, janzkera, hizkera, jarrera. Sexu biologikoaren kate estua askatuz, norberak behar du izan subjektu erabakitzailea, eraikitzailea. Baita, hormonak eta kirurgia dela medio, bere ibilbide biologikoa zuzentzeko hautua egiteko orduan ere, beharrezkotzat jotzen badu. Pertsonen genero autodeterminazioa oinarrizko giza eskubidea da eta hala jaso behar dugu gurean ere!

Zerk egiten gaitu emakumezko edo gizonezko? Zergatik sexu marka jarri jaioberriari? Zergatik, soilik, bi sexu marka? Gizarteak sexu biologiko bakoitzari ezartzen dizkion rolen eta pertsonaien gatibu gara. Femeninoa eta maskulinoa gure inguruan ontzat hartzen diren estereotipoen arabera kalibratzen ditugu, baita geure buruak ‘aurrerakoitzat’ eta ‘ezkertiartzat’ dauzkagun guneetan ere. Orain, neskato bat futbolean edo errugbian aritzea begi onez ikusten dugu. Baina hamaika urteko mutiko batek atzazalak margotzea edo gona eramatea….uff!! Bagoaz ‘aurrerantz’? Ziur? Gure inguruan etxeko norbaiten jarrera batek eskandalua ekarriko badu, ezkutatzeko modukoa dela sentitzen dugu, oraindik ere. Ezberdina izatea, zaila da. Gutxiengo izatera ohituta gauden guneetan ere. Gure begiradak patriarkala izaten jarraitzen du, oinarri bipolarduna. Ezarritako moldeetan sartzen ez direla sentitzen duten guztiei bizitza aldapa gora jartzen diegu gure jarrera zorrotzekin. Gure irainekin, beldurrekin, mugekin. Errepresioa erabiltzen dugu, matxistak gara (eta honek gizonezkoei ere kalte itzela egiten die!!). Epaitzen dugu, ghetto murritzen babespean. Zuzentasunaren eta egokitasunaren ikono gu geu bagina bezala jokatuz. Ez dugu batere hausnartzen. Ez dugu ia ezer berririk asmatzen gure etxeetan, eremu honetan benetan aurrera egiteko. Askeago bizitzeko. Eredu horizontalagoen bila, autokritikaz blai. Aniztasuna altxorra dela zinez barneratu arte.

Genero askatasuna eta autodeterminazioa, ERE!!!!!

Leire Imaz Zubiaur

430 Last modified on Osteguna, 14 Uztaila 2016 10:53
azebarri

Latest from azebarri